Saturday, June 28, 2008

μούσες και πανούκλες

Είναι μερικοί άνθρωποι που η αύρα τους σε φτάνει από πολλά χιλιόμετρα αν έχεις την τύχη με κάποιον τρόπο να τους γνωρίσεις και να επηρεαστείς από την υπαρξή τους. Είναι και κάτι άλλοι που αμέσως μετά την γνωριμία σου μαζί τους αισθάνεσαι σαν ψεκασμένος με πυροσβεστική φιάλη, άσπρος και κοκαλωμένος εσωτερικά, νιώθοντας αυτό το είδος πνευματικού θανάτου να εισχωρεί στα κυτταρά σου λεπτό προς λεπτό, αλλά ταυτόχρονα αδύναμος να αντιδράσεις, να κάνεις οτιδήποτε για να το σταματήσεις.
Οι πρώτοι αποτελούν ένα είδος μούσας στις πνευματικές σου αναζητήσεις, οι άλλοι είναι απλώς οι καταστολείς του πνευματός σου με όποιον τρόπο κι αν σου συστήνονται, όποια επικοινωνιακά τερτίπια κι αν χρησιμοποιούν για να σε παγιδεύσουν.
Τα ελεύθερα πνεύματα γίνονται πόλος έλξης και θαυμασμού, ενώ εκείνοι που διακατέχονται από το κόμπλεξ της ανεπαρκειάς τους, κάνουν ότι είναι απανθρώπως δυνατόν για να καταστρέψουν ένα υγιές πνεύμα μόνο και μόνο για την ικανοποίηση του ότι το κατάφεραν. Σε τέτοιους ανθρώπους δεν ισχύουν έννοιες που είναι παγιωμένες σαν αξία μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση. Σεβασμός, σεμνότητα, κατανόηση, αναγνώριση, ντροπή, είναι άγνωστα πράγματα σ' αυτούς.

Κάποτε είχα βρεθεί σε μια σκασκιστική λέσχη κι ως πολλά υποσχόμενη νεαρή σκακίστρια τότε, είχα καθίσει να παίξω ένα παιχνίδι με έναν βετεράνο του είδους. Ήταν ένας Καραγκιόζης. Ένας βρώμικος παίχτης που χρησιμοποιούσε την υπεροψία και την απαξία του για το προσωπό μου για να με κάμψει ηθικά. Ένας σαρκαστής που σχολίαζε καυστικά και με άσχημο προσβλητικό τρόπο την κάθε μου κίνηση, έκανε νεύματα στους θεατές μας κοροϊδευτικά για μένα, κι ότι τέλος πάντων πέρναγε από τη βρώμικη σκέψη του να κάνει, για να κερδίσει εκείνη την παρτίδα. Ποτέ όσα χρόνια ζω, δεν ξέχασα αυτόν τον άνθρωπο, αυτό το κέρδισε περισσότερο από την παρτίδα εκείνη που μου πήρε με τα μέσα αυτά. Γιατί εγώ σαν νέο παιδί, γεμάτο χαρά κι ενθουσιασμό που έπαιζα με έναν τόσο καλό συμπαίχτη όπως τον έβλεπα αρχικά, γεμάτη σεβασμό για το προσωπό του, ξαφνιάστηκα όταν είδα αυτή τη συμπεριφορά, αναποδογύρισε η εικόνα του στα μάτια μου και την ίδια στιγμή ένιωσα ότι δεν έχω τον τρόπο να αποδείξω ότι δεν είμαι τόσο ηλίθια όσο εκείνος επιδεικτικά έκανε γνωστό σε όλους πως ήμουν. Έχασα κάθε αυτοπεποίθηση και άρχισαν να πέφτουν τα κομμάτια μου στο πι και φι, ένας αποδεκατισμός τόσο ταπεινωτικός για μόνο το λόγο ότι κάποιος, ψέκασε την ψυχή μου και το πνεύμα μου, με την πυροσβεστική του φιάλη.
Βεβαίως ήθελα να του ορμήξω, να του ρίξω μια μπουνιά μέσα στη μούρη, να του πάρω το σκαλπ, αλλά δεν ήθελα να επιβαρύνω την ήττα μου με μια τέτοια κίνηση και διατηρώντας μιαν υποτυπώδη ψυχραιμία μέχρι το τέλος, του έδωσα συγχαρητήρια και σηκώθηκα από το τραπέζι. Το ενδιαφέρον όλων των παρισταμένων στράφηκε τώρα σ΄αυτόν τον γελοίο τύπο που όλοι ανυπομονούσαν να παίξουν μαζί του και δεν έβρισκαν την ώρα να ξεκουμπιστώ εγώ για να πάρουν τη θέση μου.
Καθώς έπαιρνα το σακάκι μου για να φύγω έχοντας πάρει την απόφαση να μην ξαναπατήσω εκεί μέσα, ένας από τους παίχτες με πλησίασε.
-Αυτόν πρέπει να κάτσεις να μελετήσεις, όχι το σκάκι.
-Τι εννοείς; τον ρώτησα ψιλοενοχλημένη γιατί δεν ήμουν και σε κατάσταση για πολλά πολλά.
-Μέχρι ένα σημείο πίστεψα ότι πραγματικά θα έπαιρνες αυτή την παρτίδα. Αλλά τον άφησες να σε επηρεάσει. Το ίδιο κάνει με όλους. Με αυτό τον τρόπο παίρνει τις παρτίδες αυτός και ψαρώνει τους νέους. Επειδή προβλέπω πως πρόκειται να εξαφανιστείς, σου λέω πως θα είναι λάθος να το κάνεις. Αν κάποιος μπορεί να τον κερδίσει εδώ μέσα αυτή είσαι εσύ.
-Δεν ξέρω πως να αντιμετωπίσω τέτοιες συμπεριφορές. Όχι. Αυτός θα κερδίζει πάντα γιατί από τους άλλους, δεν έχει κανείς την ξιπασιά του. Κι εγώ αυτή την ξιπασιά δεν μπορώ να την αντικρύζω μπροστά μου.
-Δεστο αλλιώς. Αν έναν τέτοιο τύπο τον είχες στη δουλειά σου κι επρόκειτο για το ψωμί σου τι θα έκανες; Αν ήσουν υποχρεωμένη να τον τρως στη μάπα μέσα στο ίδιο σου το σπίτι;
-Στη δουλειά μου θα τον αγνοούσα και στο σπίτι μου μέσα δεν υπάρχει περίπτωση να ζω με έναν τέτοιο κρετίνο.
-Το λες τώρα. Μπορεί κάλλιστα να σου συμβεί κάποια στιγμή στη ζωή σου όμως. Ξέρεις πόσοι άνθρωποι ζουν με τέτοιους;
-Τι μου ζητάς εν πάση περιπτώσει, να ανοίξω πόλεμο μαζί του;
-Σου ζητώ να κάτσεις να σκεφτείς καλά τις μεθόδους του και το πως αντέδρασες εσύ σ' αυτές. Ξέρεις Ελένη το σκάκι, είναι ένας μεγάλος δάσκαλος γι' αυτούς που παίζουν. Μια παρτίδα σκάκι είναι όλη μας η ζωή κι αν το σκεφτείς έτσι και να μην ξαναπατήσεις εδώ, θα τον συναντήσεις αυτό τον τύπο στη ζωή σου ξανά και ξανά. Και πάντα θα τρέχεις να κρυφτείς.
-Πες μου λοιπόν τι κάνω εγώ, που αυτός παίρνει είδηση και πατάει σ' αυτό για να με χτυπήσει;
-Μα είναι ολοφάνερο. Κατάφερε να σου επιβάλλει την ιδέα πως είναι καλύτερος. Τον αντιμετωπίζεις σαν τέτοιο. Τον σέβεσαι και πάνω απ' όλα τον φοβάσαι και το ξέρει. Ένας μαλάκας είναι. Δεν παίζει σκάκι αυτός ο τύπος, δεν συγκεντρώνει τη σκέψη του επάνω στη σκακιέρα αλλά επάνω σου. Καταφέρνει με τα κόλπα του να σε αποσυγκεντρώσει και σένα, μόλις σου πάρει ένα σημαντικό κομμάτι, εσύ μέσα σου παραιτείσαι κι εκεί έρχεται ο αποδεκατισμός.
-Αφού ξέρεις τόσα γι' αυτόν γιατί δεν πας να τον αντιμετωπίσεις εσύ και να τον κερδίσεις;
-Γιατί δεν έχω τη φαντασία σου. Μόνο εσύ μπορείς να τον αντιμετωπίσεις αυτό τον τύπο".

Έτσι χωρίς λόγο, γιατί ένας άνθρωπος μου είπε πόσο πιστεύει σε μένα, γιατί ένας άγνωστος βρέθηκε να μου απαλύνει την "απογοήτευση" την κατάλληλη στιγμή, γιατί ένας άνθρωπος απλώς μου μίλησε, έφυγα έχοντας αλλάξει απόφαση. Θα ξαναγύριζα σε αυτό το μέρος.
Επί δυο εβδομάδες δεν έκανα άλλο από το να μελετώ το Σιαπέρα και να παίζω φανταστικές παρτίδες μόνη μου. Είχα στ' αυτιά μου συνέχεια την αντιπαθητική φωνή του συμπαίχτη μου, τον άκουγα να σαρκάζει, τον έβλεπα να κάνει νεύματα στους άλλους, και προσπαθούσα να τον αγνοώ. Είχα σκεφτεί να βάλω και ωτασπίδες όταν θα πήγαινα να τον βρω αλλά κατάφερα κάτι καλύτερο. Την απόσπαση. Θα έπαιζα αποσπασμένη από το χώρο και το τι γινόταν μέσα σε αυτόν. Για να το πετύχω αυτό πήγαινα σε πολυθόρυβους χώρους κι έπαιζα τις παρτίδες μου εκεί. Μαγαζιά με τέρμα το χέβι μέταλ, όπου όλοι χτυπιόντουσαν κι έπιναν κι εγώ να προσπαθώ να διατηρήσω τη συγκεντρωσή μου στην επόμενη κίνηση. Στο τέλος της δεύτερης εβδομάδας είχα την αίσθηση πως ο χρόνος, ήταν πολύ λίγος για να χτίσω μέσα μου το αδιαπέραστο τείχος προστασίας και ανέβαλα την επισκεψή μου στη λέσχη.
Δεν γύρισα ποτέ. Ποτέ το τείχος δεν ήταν αρκετά γερό και αδιάβλητο. Έπεσα όμως επάνω σε πολλούς τέτοιους τύπους στη διάρκεια της ζωής μου. Και ήξερα ακριβώς τι να κάνω.
Εκεί που τα έχασα και ξέχασα τελείως κάθε μου εξάσκηση και κάθε μου σκακιστική εμπειρία, ήταν όταν ένας τέτοιος άνθρωπος μπήκε τελικά και στη ζωή μου. Τον πρώτο καιρό που η δύναμη της επιρροής του ήταν μεγάλη πάνω μου, τότε που είχα ξεχάσει τα πάντα, είχαμε παίξει μαζί σκάκι και όπως ήταν φυσικό με είχε κερδίσει. Γύρισε τότε έχοντας καβαλημένο το καλάμι και μου είπε.
"Απορώ γιατί σε είχαν για τόσο καλή, δεν βρίσκω να παίζεις καθόλου καλά, στην πραγματικότητα είσαι ακόμα αρχάρια. Και δεν είναι δικαιολογία ότι έχεις να παίξεις δεκαπέντε χρόνια, γιατί το σκάκι είναι σαν το ποδήλατο. Δεν ξεχνιέται".
Δεν είχα τι να πω στην παρατηρησή του αυτή και σήκωσα τους ώμους μου.
"-Ίσως το πνεύμα μου να έχει φθαρεί, ποιος ξέρει..."
Και μπλοκάρισα την τρελή μου παρόρμηση να του πετάξω στα μούτρα ότι τον είδα, την ώρα που πήρε τον ψεκαστήρα της πυροσβεστικής και άρχισε να ψεκάζει τα πάντα μέσα μου.
Δεν ήμουν έτοιμη.
Κατέβασα από τα ράφια μου το σκονισμένο Σιαπέρα και άρχισα να μελετώ συστηματικά πάλι. Ωστόσο δεν έφτανε. Παρατηρώντας τον συμπαίχτη μου στη ζωή μου πια, βρήκα ένα πλήθος από τρύπες και κενά στις αμυνές του. Τη μέρα που τον κέρδισα στο σκάκι, ήξερα πως το τέλος της σχέσης μας ήταν κοντά. Μου είπε,
"Εξακολουθώ να πιστεύω ότι δεν είσαι τόσο καλή όσο πιστεύεις για τον εαυτό σου.
-Ούτε κι εσύ όμως". Του απάντησα με ήρεμο ύφος που ίσως δεν κατάφερε να κρύψει την άγρια χαρά μου, ούτε να αποτρέψει το τέλος που ερχόταν.
Ναι οι εχθροί έχουν μπει και μέσα στην πόλη. Αλλά δεν ζουν μόνο αυτοί μέσα της. Ζουν και κάτι τύποι σαν αυτόν που μου είχε μιλήσει στη λέσχη. Ζουν οι άνθρωποι που στα χέρια τους δεν κρατούν τον ψεκαστήρα αλλά το βάλσαμο της ψυχής. Ζουν τα ελεύθερα πνεύματα που γνώρισα και γίνανε οι μούσες μου. Ζουν όλοι αυτοί που βρέθηκαν δίπλα μου στα χοντρά λούκια μου, όλοι αυτοί που δεν θέλησαν να δεχτούν ότι ένα πνεύμα που κάμπτεται από τις βρώμικες μεθόδους ενός συμπαίχτη καίγεται για πάντα. Δεν καίγεται. Γυρίζει στα κρυφά του καταφύγια ανακαλώντας τη δύναμη και την πίστη του, τις μνήμες και τις επαφές του με τα ελεύθερα πνεύματα, ξαναγεννιέται και συνεχίζει. Γιατί δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Και γιατί το φως που κατοικεί μέσα μας απαγορεύει την επικράτηση της απόλυτης νύχτας.
Κι ας υπάρξουν όσες πανούκλες θέλουνε. Όσοι βρώμικοι παίχτες θέλουν για να επιβάλλουν το δικό τους στάτους στο δικό μας γίγνεσθαι. Η αποτυχία είναι ζωγραφισμένη στο νικηφόρο βλέμμα τους και δεν αντιφάσκω.
Με ή χωρίς σκάκι εγώ θα συνεχίσω να υπάρχω με τις μούσες μου. θα συνεχίσω να ευχαριστώ για πάντα εκείνον τον τύπο στη λέσχη, όπως κάθε άλλον ή άλλη βρέθηκε στο δρόμο μου για να μου δώσει την ώθηση μιας συνέχειας. Ναι Νίκο (vromios), ναι πολίτη Πήττα, ναι Κώστα Γκορτζή, ναι Βαγγέλη Μαργαρίτη που με χαιρετάς από τους ουρανούς, ναι Άκη Πρίντεζη, ναι κόσμε άγνωστε γνωστέ που μπαίνεις εδώ μέσα για να φυσήξεις την πνοή της δικής σου δύναμης, στο πνεύμα που οι ψεκαστήρες δεν μπόρεσαν να αφανίσουν, γιατί απλούστατα δεν είναι μόνο δικό μου. Είναι όλων μας. Είναι το πνεύμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και υπόστασης που όλοι προστατεύουμε, με η χωρίς σκάκι.

14 comments:

Στρατος "exoaptonkyklo" Ραπτοπουλος said...

herinna καλημερα και ευχαριστουμε για ακομα μια καταπληκτικη ιστορια (μαθημα πολιτισμου) που μας χαρισες .Να σαι καλα.

Y. K. said...

κι επειδη και η ζωη μας ειναι μια παρτιδα σκακι με επιδοξους βρωμικους σκακιστες που κρατουν τους ψεκαστηρες τους και μας κυκλωνουν ετοιμοι να μας συνθλιψουν..ερχομαστε εδω και βρισκουμε μια ανασα. εναν οριζοντα αισιοδοξιας που εγω προσωπικα ευγνωμονω που υπαρχει :)

την καλησπερα μου και φιλια !

herinna/ said...

exoaptonkyklo

Ελπίζω κι εγώ πως σε κάτι χρησιμεύουν όλα αυτά αλλιώς πραγματικά τι λόγο θα είχα να τα γράφω; Κάθε προσωπική μας εμπειρία έχει ενδιαφέρον, φτάνει να γίνεται σαφές το πόσο προσωπική μας δεν είναι, το πόσο όλα στη ζωή ενός συνανθρώπου μας αφορούν, στο βαθμό που τα σταυροδρόμια μας είναι παρόμοια. Μοναδικοί κι ανεπανάληπτοι μπορεί να είμαστε ο καθένας, οι ιστορίες όμως, τα φαινόμενα, οι πορείες των ανθρώπων επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά μέσα στους αιώνες, σαν να προσπαθεί ένα μάθημα να μας δώσει ο ουρανός που όμως δεν μαθαίνουμε και φεύγουμε, κι έρχονται άλλοι με τις ίδιες προκλήσεις και όλα από την αρχή. Τυχαίος δεν είναι ο μύθος του Σίσυφου. Από την άλλη αν δεν είχα τόσο καλούς αποδέχτες, που θα τολμούσα να τα πω, να τα γράψω όλα αυτά; Δεν είναι από τα θέματα που αγαπούν οι εκδότες. Κι αν θα κοιτάξεις στα λινκ των διαφόρων μπλογκ θα δεις ότι ελάχιστα με έχουν συμπεριλάβει στους λογοτέχνες, κι όχι άδικα ίσως.

alicia
Η παραπάνω απάντηση απεθυνόταν και στους δυο, ειδικότερα έχω να σου πω πως κι εγώ ευγνωμονώ που υπάρχετε εσείς. Χωρίς εισπνοή, εκπνοή δεν υπάρχει ;)

Anonymous said...

Μπράβο Ελένη.
Με τη σειρά μου σ' ευχαριστώ και εγω ως τακτικός αναγνώστης αλλά σπάνια σχολιαστής. Μια ταπεινή ερώτηση.
Πιστεύεις ότι πρέπει να σχολιάζουν οτι διαβάζουν οι αναγνώστες των blogs??
πρεσβύωψ

herinna/ said...

Πρεσβύψω
Εξαρτάται πρεσβυωπά μου από το πως εισπράττουν αυτό που διαβάζουν. Για τον ίδιο το συγγραφέα είναι σαν τονωτική ένεση να παίρνει κάποιο σχόλιο καλοπροαίρετο ακόμα κι αν έχει κάποιες ενστάσεις που εγώ τις δικές σου όποτε τις εκφράζεις, τις χαίρομαι. Αν είναι τέτοιου τύπου εννοώ. Από την άλλη έχεις την αίσθηση ότι δεν μιλάς και κάνει γκελ στον τοίχο γιατί αν ποτέ δεν σχολίαζε κανείς τίποτα, θα έλεγα πως δεν ενδιαφέρει κανένα τι γράφω εγώ και θα το είχα προ πολλού σταματήσει γιατί είμαι και συναισθηματική πολύ. Έναν καιρό είχα σκεφτεί να ρίχνω κείμενα με κλειδωμένα τα σχόλια ώστε να μην απογοητεύομαι αν κανείς δεν μπαίνει να μου λέει δυο λόγια, αλλά δεν το έκανα γιατί κάτι μέσα μου έλεγε πως δεν είναι σωστό. Ούτε τώρα ξέρω τι είναι σωστό. Ξέρω πως ο καθένας πρέπει να κάνει όπως νιώθει. Όταν όμως εγώ διαβάζω κάποια θετικά σχόλια, δεν ξέρω βρε παιδί μου, κάθομαι με πιο πολύ όρεξη για να γράψω ένα επόμενο μετά. Νομίζω πως δεν είναι και τόσο ματαιοδοξία να ξέρεις ότι με κάποιους επικοινωνεί ο λόγος σου. Το έχω ανάγκη να το ξέρω αυτό. Άλλους ίσως δεν τους νοιάζει καθόλου. Δεν σε θεωρώ μη τακτικό σχολιαστή, το αντίθετο και σ' ευχαριστώ που μπαίνεις στον κόπο να το κάνεις.

herinna/ said...

ωχ συγνώμη σε προσφώνησα ανάποδα πρεσβύψω

Anonymous said...

Σε συγχωρώ εν Χριστώ αδελφή.
Εχω όμως κάποιες ενστάσεις για την ανάγκη του σχολιασμού.
Δεν θεωρώ σχολιασμό ενα ξερό μπράβο η την έκφραση συγχαρητηρίων.Αυτό εαν σου βγαίνει είναι καλό να το εκφράζεις. Ομως ρε Λενιώ δεν έχουμε όλοι το επίπεδο και πρώτος απ' όλους ο γράφων να μπορούμε να εκφράζουμε γραπτά τη άποψή μας για ότι διαβάζουμε.
Καλή εβδομάδα και καλό μήνα.

ΠΡΕΣΒΎΩΨ

herinna/ said...

Eσύ το λες αυτό; Κάθε φορά που γράφω εδώ σε έχω κατά νου. Δε νομίζω πως μου έχεις χαριστεί και στο τόσο κι αυτό ακριβώς είναι που χαίρομαι σε σένα. Όχι ένα ξερό μπράβο δεν είναι σχολιασμός με την έννοια της τεκμηριωμένης άποψης. Αλλά αν ο άλλος δεν αισθάνεται να πει και κάτι άλλο ή δεν του βγαίνει να κάνει ανάλυση θετική η αρνητική δεν πρέπει να το πει αν του βγαίνει αυτό; Ούτε το να πει κανείς "μαλακίες γράφεις Μπάλιου" είναι σχολιασμός με την έννοια που το θέτεις. Είναι όπως κι αυτό μια ένδειξη παρουσίας. Ε;
Καλή εβδομάδα και σε σένα πρεσβυωπά μου. Άκου εν Χριστώ αδελφή...

herinna/ said...

όμως κι αυτό μια ένδειξη παρουσίας. Όχι όπως.

Anonymous said...

Όμορφα γραμμένα όσα λες. Καλή σου μέρα κι από δω

herinna/ said...

Καλημέρα Λάκη :)
Έχω περάσει απ τα μέρη σου κι εγώ τελευταία δυο τρεις φορές και μπορώ να πω τα ίδια και καλύτερα. Δεν είχα αρκετό χρόνο για να σου αφήσω σχόλιο, περιμένω κάποιο σου επόμενο.

Anonymous said...

χαμογελώ ελενη μου

βρομιος

herinna/ said...

Αυτός ήταν ο στόχος Νίκο...

高収入アルバイト said...
This comment has been removed by a blog administrator.